Badania prenatalne

Badania prenatalne mają na celu badania płodu wewnątrzmacicznie. Badania prenatalne pozwalają na wczesne wykrycie wad oraz chorób genetycznych jeszcze przed porodem dziecka. Badania tego typu można podzielić na bezinwazyjne (przesiewowe) i inwazyjne (diagnostyczne). Badania prenatalne bezinwazyjne nie mają żadnego wpływu na rozwój płodu, dzięki czemu ich stosowanie jest bardzo bezpieczne. Zaleca się także ich wykonanie w formie profilaktyki. W szczególności grupą kobiet, którym rekomenduje się wykonania bezinwazyjnych badań prenatalnych są kobiety po 35 roku życia oraz te, u których w drodze wywiadu rodzinnego ujawniono występowanie wad genetycznych.

W odróżnieniu od badań bezinwazyjnych, metoda inwazyjna wymaga pobrania próbki materiału otaczającego płód, płynu owodniowego w przypadku amniopunkcji czy też fragmentu kosmówki w razie konieczności wykonania biopsji kosmówki. Badania nieinwazyjne oparte są głównie na technologii obrazowania ultradźwiękowym, a także na badaniu krwi ciężarnej kobiety. Dzięki takiemu rodzajowi badania nie dochodzi do żadnej ingerencji w płód kobiety lub jego najbliższe otoczenie.

Badania prenatalne wykonuje się :

  • I część badania prenatalnego – między 11 tygodniem a 13 tygodniem 6 dni (najlepiej w ok.12 tygodnia)
  • II część badania prenatalnego tzw badanie połówkowe wykonywane między 18 a 22 tygodniem ciąży (optymalnie ok. 21 tydzień) - wtedy też można wykonać równocześnie badanie USG 3/4 D

Do metod bezinwazyjnych badania prenatalnego zaliczamy:

  • usg genetyczne, usg 3D, usg 4D
  • klasyczne usg 2d
  • test nifty
  • test podwójny

Do metod inwazyjnych badania prenatalnego zaliczamy:

  • diagnostyka przedimplantacyjna
  • biopsja tkanek płodu
  • fetoskopia
  • amniopunkcja
  • biopsja trofoblastu
  • kordocenteza

Jakie występują wskazania do wykonania badania prenatalnego?

  • wiek kobiety przekracza 35 lat (choć należy zauważyć, że aż ok. 70% dzieci z zespołem Downa rodzą kobiety przed ukończeniem 35 roku życia)
  • w drodze wywiadu ujawniono, że w rodzinie przyszłej matki lub ojca występowały choroby genetyczne
  • przyszła matka urodziła w przeszłości dziecko z wadą genetyczną (np. z zespołem Downa) lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego (np. przepukliną mózgowo-rdzeniową , wodogłowiem) czy też z pewną grupą chorób metabolicznych (m.in. mukowiscydozą).
  • dodatni wynik testu podwójnego/potrójnego
  • w trakcie badania USG „genetycznego” wykryto nieprawidłowości
  • występuje mozaicyzm chromosomowy u rodziców
  • w poprzedniej ciąży występowały anomalie chromosomowe płodu

Warto zaznaczyć, że badania prenatalne metodą przesiewową są rekomendowane każdej kobiecie, która zaszła w ciąże. Badanie takie, będąc w pełni bezpieczne potrafią wykryć na wczesnym etapie ewentualne problemy z płodem. Badania przesiewowe oparte są na analizie próbek krwi od matki a także badaniu ultrasonograficznym płodu. Jeżeli wynik tych badań wzbudzi podejrzenie wystąpienia choroby u dziecka, wówczas rekomenduje się przeprowadzenie kolejnych badań, w tym przypadku diagnostycznych.
Ważnym aspektem badań prenatalnych jest osoba wykonująca badanie prenatalne. Diagnosta powinien posiadać certyfikat do wykonywania badań uzyskany w Fetal Medicine Foundation (FMF) w Londynie oraz corocznie poddawać się kontroli przez FMF z pozytywnym wynikiem.